Ai trong chúng ta cũng đều có cho mình một miền quê riêng để yêu thương và để nhớ. Đó có thể là Hà Nội cổ xưa nghìn năm văn hiến, là cố đô Huế thân thương với bao câu ca trữ tình, là núi rừng Tây Nguyên bạt ngàn màu dân tộc hay là dải đất Cửu Long với đôi bờ sông nước. Ở nơi ấy, mỗi người đều tìm thấy bóng dáng quê hương quen thuộc chứa đầy những kỉ niệm tuổi thơ ngọt ngào. Và có lẽ với riêng tôi, nơi chốn mà trái tim luôn cảm thấy bình yên nhất -  đó chính là vùng đất mang tên Thanh Hóa.

Mọi người vẫn thường nhắc đến quê tôi bằng cái tên rất đỗi thân tình: Xứ Thanh. Mở đầu cho dải đất miền Trung anh dũng, lại liền kề với đất Bắc thân thương, quê hương tôi chẳng có những vội vã, bon chen giống như những nơi phố xá thị thành. Vùng quê ấy cứ thế yên bình qua năm tháng. Người ta vẫn thường nói, có đi xa mới thấy hết cái đẹp của quê hương, mới thấm thía cái tình của những người dân quê mẹ. Quả đúng như vậy, trong những khoảnh khắc giao mùa, khi nghe giữa mênh mông tiếng gió về trên kẽ lá, tôi lại bất chợt nhớ về miền quê ấy. Nhớ mái ngói rêu phong in màu năm tháng, nhớ bếp lửa ấm nồng giữa đêm đông, nhớ mùi bùn ngai ngái trên lưng trâu những ngày hạ,… Và chắc chắn có một điều mà trong nỗi niềm vô tận ấy chưa bao giờ thiếu chính là kí ức về những ngày mùa bận rộn – mà người dân quê tôi vẫn thường gọi đó là thời điểm thu hoạch vụ lúa chiêm xuân. 

Mùa lúa quê Thanh rộn ràng và nô nức không kém mùa lễ hội. Những ruộng lúa chín trải dài như vô tận. Không khó để bắt gặp đâu đây những cô bác nông dân với gương mặt háo hức đang chờ đón một mùa vàng bội thu. Đất miền Trung quanh năm mưa nắng thất thường, bởi vậy mà mùa này, người ta sợ những cơn mưa rào ập đến hơn là sợ bất kì điều gì khác. Đây cũng là lúc nhà nông bận rộn nhất. Cả nhà kéo nhau ra ruộng từ sáng sớm tinh mơ. Các bà, các mẹ mồ hôi nhễ nhại nhưng đôi tay vẫn thoăn thoắt. Thỉnh thoảng họ ngồi lại nghỉ ngơi, chia nhau vài củ sắn, miếng khoai, uống cốc nước chè xanh thấm thía nghĩa tình của những người dân mộc mạc.  

Cứ như thế vài ba ngày, lúa vàng đã được thu về hết, trả lại những gốc rạ đứng trơ trọi giữa đồng làng yên ả. Mấy đứa trẻ con hùa nhau chạy xuống, đứa cắt rạ làm kèn thổi ti toe, đứa chân trần chạy đi múc nước đào tổ dế. Tiếng cười đùa của lũ trẻ vọng vào không gian khiến người ta quên đi tất thảy những mệt nhọc, nóng bức của tiết trời ngày hạ. Phía xa xa, đàn trâu già thong dong gặm cỏ, thỉnh thoảng lại vẩy tai nghe tiếng đời vọng lại.

Cái nắng xứ Thanh dữ dội hơn bao giờ hết, nắng đến rồi đi, chẳng mấy chốc mà những sân lúa đã khô quắt. Lúc này, rơm đã lên cây. Đầu làng, cuối xóm, các bà, các mẹ lại rục rịch chuẩn bị cho mâm cỗ mừng cơm mới. Bên bếp lửa bập bùng, khói từ nồi cơm tỏa ra nghi ngút. Đôi ba cái bánh đa vừng, thêm vài món đồ ăn dân giã, hàng xóm láng giềng quây quần ngồi lại, nhâm nhi chén rượu nhạt rồi cùng nhau tỉ tê, tâm sự, nhìn lại một vụ mùa đã qua.

Có thể với ai đó, quê Thanh tôi thật nghèo nàn, đơn sơ và lạc hậu. Thế nhưng, dường như với những người như tôi lại yêu quê mình bởi chính những điều bình dị như thế. Một chút hăng nồng của cọng rơm, gốc rạ, chút hương khói bốc lên vào mỗi buổi chiều tà và cả mùi thơm hấp dẫn của món cà om ếch… Chẳng biết từ bao giờ những hương vị đó đã trở thành một phần trong cuộc sống của tôi, được lưu giữ cẩn thận trong những trang kí ức ngủ yên để mỗi mùa đi qua lại bồi hồi nhớ lại.

Quê hương tôi là vậy, giản dị và bình yên. Sớm chiều quẩn quanh bên những vạt lúa, nương ngô, tối về cùng nhau quây quần bên bếp lửa. Thu qua, đông tới, thời gian cứ lặng lẽ trôi với bao đổi thay của cuộc sống, thế nhưng cái tình của những người dân quê mẹ vẫn mộc mạc, chân chất như thuở ban đầu. Để rồi với những đứa con xa quê, có đôi lúc giữa những bộn bề của phố phường tấp nập, lại nôn nao muốn trở về nơi ấy. Ăn bữa cơm trưa đạm bạc, thả mình trên bãi cỏ xanh, bình yên lắng nghe những âm thanh ấm áp nơi quê nhà.